Deze week zat ik met 30 studenten van de Wageningen Universiteit op good old Biodynamisch bedrijf Loverendale in Oostkapelle, Walcheren, Zeeland.

Loverendale is het eerste (1926!) en oudste BD-bedrijf in Nederland. Dus het is niet zomaar een bedrijf.

We hebben daar mooie plannen gemaakt.  Rijen walnotenbomen met snelle groeiers als wilg en els tussen de walnoten in de rij. En wellicht ook nog bessen voor de snelle inkomsten. Op winderig Loverendale is er geen schaduw en beschutting voor koeien.  Als de walnoten groot zijn kunnen de pioniers en de bessen weggehaald worden en hebben koeien een heerlijke schaduwplek. Bij meer dan 20 graden en meer dan 40% luchtvochtigheid hebben melkgevende koeien al last van hittestress. Met het steeds extremer wordende weer geen overbodige luxe.

Maar wat mij vooral opviel waren de misschien wel 40 meter hoge populieren die om het bedrijf heen stonden. En dan nog wel ratelpopulieren! Bij geen wind is dat prima, maar ja……… je bent in Zeeland. Het heeft 4 dagen flink gewaaid, volgens mijn weer app zo’n 40 tot 65 km per uur. Vier hele dagen lang. En maar ratelen die populieren, de hele dag door. Het werd haast een obsessie; ik moest er naar luisteren en kijken. Vreselijk fascinerend eigenlijk. Ook als je gaat googelen op ratelpopulieren. Het schijn zo te zijn dat hun groeisnelheid juist door dat ratelen komt! De bladeren flipperen wel tien keer per seconde heen en weer en vangen daardoor veel meer licht op dan bladeren aan bomen die niet ratelen, nou ja, zou dat echt waar zijn? Ik raak er haast niet over uitgerateld.

En dan iets anders. In de grasklaverweide liepen gehoornde koeien die van die prachtige vlaaien maken. Zeker als een koe stilstaat en een vlaaitje draait. Dan komt er een mooi dikke pizza te liggen met keurig in het midden een kuiltje of bergje, afhankelijk van het laatste stukje. Dat is niet zo vreemd. Wel vreemd of, sorry, alweer fascinerend, was dat op een 10% van alle vlaaien en kersenpit lag.  Hoe komt ie daar? Toevallig door een spreeuw of merel daar laten vallen? Toevallig of bewust? Dit fenomeen gaat zelfs Google te ver. Er is niets over te vinden. Een dagje observeren zou uitkomst bieden. Ik kan me toch best voorstellen dat vogels instinctief duurzaam denken, in tegenstelling tot mensen:  ‘Als ik die pit naast een vlaai laat vallen geeft dat veel minder overlevingskansen, ik kan ze er beter op leggen. Dan heeft de zaailing een vruchtbare start!  En mijn kinderen lusten ook wel kersen.

Met studenten een flinke boom opgezet over wel of niet toeval. We raakten er niet over uitgerateld. En tijdens het pitten lag er nog over na te denken. Maar ja het was op Loverendale, niet zomaar een bedrijf. Bijna 100 jaar BD-landbouw moet toch iets betekenen voor alles wat er op leeft.

Door: Kees van Veluw